همایون شجریان نامی آشنا در دنیای موسیقی ایرانی است. کمتر کسی است که آوای دلانگیز آن را حتی برای یکبار، نشنیده باشد. اما او چگونه همایون شجریان شد؟
آیا او وامدار نام پدرش در عرصهی موسیقی است؟ آیا شهرت او بهخاطر خون هنری و موسیقیایی جاری در رگهایش است؟ کدام یک از آهنگهای همایون شجریان بیش از دیگر آهنگهایش به دل شما نشسته است؟ تا چه حد در جریان حواشی زندگی شخصی او و ازدواج او با گیتی خوانساری و سحر دولتشاهی هستید؟ در این مطلب از ذرهبین، بیوگرافی، زندگی شخصی و هنری همایون را بررسی میکنیم:
همایون شجریان، همای سعادت موسیقی فاخر ایرانی
همایون شجریان متولد 31 اردیبهشت 1354 در تهران است. او فرزند خلف محمدرضا شجریان است. به جرأت میتوان گفت که نام محمدرضا شجریان با نام همایون شجریان ادامه پیدا کرد. او همچون نامش همای سعادتی بر فراز آسمان موسیقی اصیل ایرانی است.
خاندان شجریان، خاندانی با اصل و نسب در دنیای موسیقی هستند. ربنای شجریان، مهر اعتباری همیشگی پای ذهنهای ایرانیان زد و او را ماندگار کرد. محمدرضا شجریان جزو شناختهشدهترین خوانندگان، آهنگسازان و نوازندگان کشور است.
مادر همایون شجریان، همسر اول محمدرضا شجریان است و فرخنده گلافشان نام دارد. حاصل ازدواج محمدرضا شجریان و فرخنده گلافشان، 4 فرزند بود. همایون 3 خواهر بزرگتر از خود به نامهای فرزانه، افسانه و مژگان دارد.
محمدرضا شجریان پس از جدایی از فرخنده گلافشان، با کتایون خوانساری ازدواج کرد. همایون یک برادر ناتنی به نام رایان از این ازدواج پدرش دارد.
میراث محمدرضا شجریان برای همایون، موسیقی و هنرش بود. همین خون هنری و رگ و ریشهی با قدمت در همایون باعث شد تا از کودکی به آواز و موسیقی علاقهمند باشد. او از کودکی با موسیقی فاخر ایرانی بزرگ شد. چه بسا که لالاییهای شبانه پدر در گوشش، با آوازهای سنتی در آمیخته بود و او را به سمت و سوی آواز ایرانی کشانید.
جمشید محبی و اردشیر کامکار در کنار حضور گرانقدری مثل محمدرضا شجریان، دستگیر همایون برای ورود به دنیای موسیقی ایرانی بودند. همایون با بهرهمندی از آموزش و درس این اساتید، برای ورود به دنیای آواز ایرانی مهیا شد. اردشیر کامکار یکی از برجستهترین شخصیتهای ایرانی در زمینه آلت موسیقی کمانچه است. بهرهمندی از حضور اردشیر کامکار سبب شد تا همایون هم کمانچه را به عنوان ساز اصلی خود برگزیند.
خواهر همایون شجریان، مژگان شجریان کیست؟
مژگان شجریان، خواهر بزرگتر همایون و فرزند دیگر محمدرضا شجریان، متولد 27 اردیبهشت 1348 است. او نیز مانند پدر و برادر پا به دنیای موسیقی گذاشت. سهتار را در محضر استاد محمدرضا لطفی و حسین علیزاده فراگرفت. ردیفنوازی را نیز در نزد پرویز مشکاتیان آموخت. مژگان شجریان در سال 1398، آلبوم مستقل خود با نام ارغوان را منتشر کرد که البته هیچگاه به صورت رسمی عرضه نشد.
زندگی هنری همایون شجریان از چه زمانی آغاز شد؟
حضور در گروههای موسیقی تحت سرپرستی محمدرضا شجریان، اولین قدمهای همایون برای ورود به دنیای هنر آواز بود. در اولین قدمها، در کنسرتهای پدر ساز میزد و در بعضی از آنها با پدر همنوا میشد.
در سال 1373، برای اولینبار به عنوان نوازنده در آلبوم "قاصدک" به خوانندگی محمدرضا شجریان ظاهر شد.
اولین همنوایی همایون با پدر در آلبوم «آهنگ وفا» در سال 1378 رخ داد. این همنوایی با آلبومهای "بی تو بسر نمیشود" و "فریاد" ادامه پیدا کرد و صدای همایون هر روز پختهتر و بالغتر میشد.
در سال 1382 اولین آلبوم مستقل همایون شجریان منتشر شد. اولین آلبوم او "نسیم وصل" نام داشت. نسیم وصل در میان علاقهمندان به موسیقی سنتی بسیار محبوب شد و صدای همایون به خوبی در میان قشر موسیقیدوست، شنیده شد. آلبوم "شوق دوست" و "ناشکیبا" به آهنگسازی محمدجواد ضرابیان و اردشیر کامکار در سال 1383، آلبوم "نقش خیال" در سال 1384 و با آهنگسازی علی قمصر و خوانندگی همایون شجریان منتشر شدند.
در ادامه راه فعالیتهای هنری همایون شجریان، آلبومهای "با ستارهها"، "ساز خاموش"، "سرود مهر"، "غوغای عشقبازان"، "قیژک کولی"، "خورشید آرزو"، "آه باران"، "آب- نان- آواز"، "شب جدایی"، "رگ خواب"، "امشب کنار غزلهای من بخواب"، "ایران من"، "افسانه چشمهایت" با صدای همایون شجریان منتشر شدند.
آخرین آلبوم منتشرشده همایون شجریان، "گاه فراموشی" نام دارد که با آهنگسازی فردین خلعتبری در سال 1401 به تمام علاقهمندان موسیقی فاخر ایرانی عرضه شد.
خاصترین و بهیادماندنیترین آهنگهای همایون شجریان
هر کدام از آلبومهای همایون شجریان را که بشنویم، ذوق موسیقیاییمان زنده میشود. اما در این میان برخی از آهنگها بیش از بقیه، درخشیدند و به گوش سنتیدوستان ایرانی خوش آمدند. از جمله مشهورترین تصنیفهای همایون شجریان، میتوان به "هوای گریه" با آهنگسازی محمدجواد ضرابیان اشاره کرد که در آلبوم "نسیم وصل" جا خوش کرده است.
تصنیف "صدای تو را دوست دارم" از جمله تکآهنگهای همایون است که در میان علاقهمندانش بسیار محبوب شد. تصنیف صدای تو را دوست دارم با ترانهسرایی اسماعیل خویی، آهنگسازی مجید درخشانی و مژگان شجریان به مناسبت تولد محمدرضا شجریان خوانده شد.
دیگر تصنیف همایون که بسیار مورد توجه قرار گرفت، آهنگ "آرایش غلیظ" یا همان "با من صنما دل یک دله کن" است. این تصنیف، اوج هنر همایون در خوانندگی و آواز را نشان میدهد و قدرت صدای او را به رخ هر شنوندهای میکشد.
این تصنیف برای فیلم آرایش غلیظ به کارگردانی حمید نعمت الله ساخته شد. تمام قطعات موسیقی فیلم آرایش غلیظ در آلبوم آرایش غلیظ گردآوری شد. کنسرت این آلبوم در کشورهای آمریکا، سوئد و کانادا نیز برگزار شد و استقبال درخشانی از آن صورت گرفت.
آثار و میراث همایون شجریان بر دفتر موسیقی فاخر ایرانی
همایون شجریان از خوانندههای پرکار و البته باکیفیت است. شیوه حرفهای او در خوانندگی، باعث شده تا آثار بسیار ازشمندی از او بر جای بماند. حساب همایون شجریان از خوانندههایی که با مافیای موسیقی وارد دنیای آواز میشوند، جداست.
او به صورت حرفهای و با آموزشهای درخشانی که از کودکی تحت نظر اساتید بزرگ دریافت کرده بود، با قدرت وارد دنیای خوانندگی و آواز ایرانی شد. خوانندگانی که یکشبه به شهرت میرسند، یکشبه نیز از یاد میروند. همایون برخلاف این دسته از نامها، از آن صداهایی است که نمیتوان افولی برایش در نظر گرفت